Triển lãm “Hà Nội 1967 – 1975” kéo dài từ ngày 3/10 đến ngày 15/11/2020 do Viện Goethe, Camera Work và Manzi đồng tổ chức với mục đích khơi gợi những ký ức về Hà Nội cách đây nửa thế kỷ.
Triển lãm trưng bày 130 bức ảnh được chụp bởi một nhiếp ảnh gia người Đức – Thomas Billhardt – trong 6 lần ông đến Việt Nam. Qua những bức ảnh này, một Hà Nội trong “những năm bom Mỹ trút lên mái nhà” hiện lên chân thực và ám ảnh.
Thomas Billhardt lần đầu đến Việt Nam năm 1967 cùng một đoàn làm phim của Cộng hòa Dân chủ Đức. Bấy giờ, Hà Nội phải hứng chịu những cuộc đánh phá từ máy bay Mỹ trong cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc lần thứ nhất.
Nhiếp ảnh gia nhìn thấy sự tàn khốc của chiến tranh qua những hố bom, tòa nhà đổ nát, tiếng còi báo động liên tục vang lên… Trong ảnh là người mẹ và những đứa trẻ sinh ra dưới hố bom năm 1967.
Bức ảnh này cũng được chụp năm 1967, ghi lại chân dung một người lính ở phía Tây Bắc Hà Nội.
Những đứa trẻ thò đầu ra khỏi hầm tránh bom ở bên ngoài khách sạn Metropole – nơi Thomas ở – năm 1968. Hầm tránh bom hay còn gọi là hầm tăng xê (tiếng Pháp: Tranchée), có mặt ở hầu khắp các tuyến phố thủ đô giai đoạn 1965 – 1972. Hầm được đặt so le hai bên vỉa hè, giúp cho khoảng cách chạy từ nơi bất kỳ đến chỗ trú ẩn là ngắn nhất.
Bức ảnh này được chụp năm 1968. Trong ảnh là em bé đang tham gia một lớp học vẽ ngoài trời.
Học sinh mẫu giáo được cô giáo dẫn đi tham quan vườn hoa Diên Hồng. Vườn hoa nằm đối diện nhà khách Chính phủ, hai bên là Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và khách sạn Metropole. Thời Pháp thuộc, vườn hoa có tên là quảng trường Chavassieux.
Năm 1901, người Pháp cho xây dựng một bể nước giữa vườn hoa, có trụ đá to hình vuông cao khoảng 3m5, xung quanh là những con cóc bằng đồng phun nước lên. Vì vậy, người dân gọi là vườn hoa Con Cóc. Sau năm 1945, nơi này đổi tên thành Diên Hồng. Bức hình này cũng được chụp năm 1975.
Bức ảnh này chụp tại sân vận động Hàng Đẫy năm 1975, ghi lại hình ảnh người dân Hà Nội đang ngồi xem bóng đá. Sân vận động khánh thành tháng 8/1958 với diện tích 21.844 m2, có 14 cửa nhỏ và ba cửa lớn. Phần chính giữa là sân bóng đá, xung quanh có đường chạy điền kinh, sân bóng chuyền, bóng rổ. Khán đài sân xây theo hình lòng chảo với 20 bậc thang, sức chứa hơn 20.000 người.
Những bức ảnh này của Thomas đã trở thành nguồn tư liệu quý báu. Chúng nằm trong bốn sách ảnh của ông về Hà Nội nói riêng, Việt Nam nói chung: “Những phi công mặc pyjama” (1968), “Khát vọng hòa bình: Việt Nam” (1973), “Hà Nội – Những ngày trước hòa bình” (1973), “Những gương mặt Việt Nam” (1978).
Năm 1999, Thomas tổ chức triển lãm “Chiến tranh Việt Nam” tại Hà Nội. Năm 2003, ông trở lại tổ chức triển lãm ở Hồ Gươm. Tại đây, ông đã gặp lại những nhân vật của mình – những người lọt vào ống kính của ông khoảng 50 năm về trước.
Lai La/Theo TTV24
