Hành trình gian khó để tái hiện trận chiến Quảng Trị trên màn ảnh rộng của êkip phim Mưa Đỏ đã khiến khán giả thêm trân trọng giá trị lịch sử và xúc động trước sự hy sinh của thế hệ cha anh.
Không chỉ gây sốt phòng vé với doanh thu trăm tỷ, Mưa Đỏ còn khiến khán giả lặng người khi biết đến hành trình gian nan của ê-kíp dựng nên tác phẩm. Từ việc rà phá bom mìn bên dòng Thạch Hãn, phục dựng bối cảnh thành cổ Quảng Trị đến những cảnh quay sinh tử dưới mưa lạnh giá, từng chi tiết trong phim đều thấm đẫm mồ hôi và máu của những người làm nghệ thuật. Chính nỗ lực bền bỉ ấy đã tạo nên một tác phẩm điện ảnh vừa bi tráng, vừa giàu cảm xúc, khiến người xem thêm trân trọng lịch sử và những hy sinh của thế hệ cha anh.
Trước khi bấm máy, ê-kíp Mưa Đỏ đã phải trải qua một giai đoạn đặc biệt: rà phá bom mìn còn sót lại bên dòng sông Thạch Hãn, nơi từng diễn ra những trận chiến khốc liệt. Quyết định lựa chọn đúng địa điểm lịch sử để dựng phim trường thể hiện sự dũng cảm và tinh thần tôn trọng sự thật của ê-kíp sản xuất. Việc rà phá bom mìn không chỉ là công đoạn kỹ thuật mà còn mang tính biểu tượng: gỡ bỏ những dấu tích chiến tranh để làm sống dậy ký ức bằng ngôn ngữ điện ảnh.
Hành trình 12 năm từ kịch bản đến màn ảnh
Mưa Đỏ được viết kịch bản bởi nhà văn Chu Lai, dựa trên chiến dịch bảo vệ thành cổ Quảng Trị năm 1972. Bản thảo đã được gửi cho Điện ảnh Quân đội Nhân dân từ năm 2012, nhưng phải đến 2023 dự án mới được phê duyệt và đủ nguồn lực thực hiện. Điều này cho thấy, để một bộ phim lịch sử ra đời không chỉ cần đam mê mà còn đòi hỏi sự kiên trì và thời gian tích lũy. Phim chính thức bấm máy từ ngày 2/11/2024 đến 21/1/2025, kéo dài 81 ngày – trùng khớp với quãng thời gian diễn ra chiến dịch thực tế năm 1972.
Nỗ lực tuyệt vời của ê-kíp Mưa Đỏ đã thành công đưa những ý tưởng của nhà văn Chu Lai lên màn ảnh rộng (Ảnh: Nhà sản xuất).
Đoàn phim từng khảo sát hơn 10 địa điểm, từ Đồng Mô, Sơn Tây (Hà Nội) cho đến nhiều tỉnh thành khác. Kế hoạch ban đầu là đào một khúc sông dài 500 m nhưng không khả thi do điều kiện tự nhiên. Cuối cùng, phim trường rộng 50 ha được dựng ngay bên bờ sông Thạch Hãn – nơi gắn liền với lịch sử. Công việc này không hề đơn giản khi đoàn phải giải phóng mặt bằng, di dời hoa màu của người dân và xây dựng lại toàn bộ thành cổ. Họa sĩ Việt Hưng mất 15 tháng để lên ý tưởng, dựng bản vẽ tay, mô hình 3D, thậm chí làm sa bàn chi tiết. Không ít lần, bão Yagi khiến bối cảnh bị phá hủy, buộc đoàn làm phim xây lại từ đầu.
Ê-kíp Mưa Đỏ dành nhiều tâm huyết để tái hiện chính xác bối cảnh. Từ việc mượn sáu toa tàu cũ của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho cảnh chia tay, đến phục dựng sân bay Tà Cơn, tất cả đều nhằm mang lại trải nghiệm chân thực nhất. 500 cây xanh được đưa đến phim trường thành cổ, 50 cây đến Đại lộ Kinh Hoàng rồi tạo hiệu ứng cháy nổ để khắc họa sự tàn khốc của chiến tranh.
Ngay cả hầm phẫu thuật cũng được dựng mới với vết nứt, rêu phong, rễ cây xuyên tường – chi tiết nhỏ nhưng đủ để khán giả cảm nhận không khí u ám thời chiến. Với khí tài, vũ khí, đội thiết kế tỉ mỉ phục dựng từng mã số, huy hiệu, thậm chí dựng lại thiết giáp M113 – loại xe Mỹ vốn không còn hoạt động.
Kỹ thuật quay phim – dàn dựng quy mô lớn
Giám đốc hình ảnh Lý Thái Dũng tiết lộ bản dựng đầu dài hai tiếng với 2.500 cảnh, trước khi rút gọn còn 124 phút với 2.100 cảnh. Mỗi phân đoạn đều cần sự phối hợp giữa nhiều bộ phận: ánh sáng, âm thanh, tạo khói lửa, kỹ thuật quay. Với cảnh vượt sông đêm, ê-kíp huy động đến bảy máy quay: hai máy trên xà lan, một máy dưới nước, hai máy trên bờ, hai máy gắn vào người lính, cùng một flycam. Những góc quay từ dưới nước hay trên không đều mang lại sự chân thực và cảm xúc mãnh liệt.
Do dòng sông Thạch Hãn nước siết, mỗi diễn viên được đặc công bơi kèm để đảm bảo an toàn. Các cảnh cháy nổ được hỗ trợ bằng kính cường lực bảo vệ máy quay. Đêm quay kéo dài liên tục từ 17h đến 6h sáng hôm sau, đòi hỏi sự bền bỉ cả về sức khỏe lẫn tinh thần của toàn bộ đoàn.
Một trong những cảnh xúc động nhất là khi chiến sĩ trẻ nhất Tiểu đội 1 chìm xuống dòng sông, gọi “Mẹ ơi” trước khi hy sinh. Góc máy dưới nước đặc tả khoảnh khắc ấy, tạo nên một khung hình vừa bi thương vừa lay động. Hay cảnh người lính bị điên cố gắng chạm tay vào đồng đội trước khi ngã xuống, ánh sáng bùng lên như lời tiễn đưa. Những chi tiết này cho thấy đạo diễn Đặng Thái Huyền muốn khắc họa chiến tranh không chỉ bằng súng đạn mà còn bằng chiều sâu tâm hồn con người.
Sự hy sinh thầm lặng của diễn viên
Dàn diễn viên phải giảm cân nghiêm ngặt để hóa thân thành người lính thời “bữa đói bữa no”. Phương Nam (vai đội trưởng Tạ) giảm tới 15 kg, Đình Khang (vai Tú) giảm 11 kg và học bơi cấp tốc. Hạ Anh ngất xỉu khi quay cảnh dưới mưa lạnh. Nam chính Đỗ Nhật Hoàng (vai Cường) bị sốt bốn ngày, buộc đoàn phải điều chỉnh lịch quay. Cảnh đánh giáp lá cà giữa Cường và Quang (Steven Nguyễn) kéo dài tám đêm liên tiếp, trong đó năm đêm quay vào cuối năm 2024 trong điều kiện khắc nghiệt.
Đạo diễn Đặng Thái Huyền chia sẻ: “Chúng tôi đã dồn 200% sức lực để làm phim, nên không còn gì phải tiếc nuối”. Quả thực, Mưa Đỏ không chỉ là tác phẩm điện ảnh mà còn là một công trình lịch sử – văn hóa. Sau khi ra rạp, phim nhanh chóng đạt doanh thu hơn 100 tỷ đồng chỉ sau ba ngày, trở thành bộ phim chiến tranh đầu tiên của Việt Nam vượt mốc này. Với trung bình 4.600 suất chiếu/ngày, Mưa Đỏ chứng minh sức hút mạnh mẽ của một bộ phim vừa có tính nghệ thuật vừa gắn liền với lịch sử dân tộc.
Mưa Đỏ không đơn thuần là bộ phim tái hiện chiến dịch Quảng Trị, mà còn là cầu nối giúp thế hệ hôm nay hiểu rõ hơn sự khốc liệt của chiến tranh và trân trọng hòa bình. Từ công sức xây dựng phim trường, sự hy sinh của diễn viên đến từng chi tiết mỹ thuật, kỹ thuật quay, tất cả đều góp phần tạo nên một tác phẩm điện ảnh khiến khán giả không chỉ xúc động mà còn tự hào. Đây chính là minh chứng rõ ràng rằng, khi nghệ thuật kết hợp với sự tận tâm, điện ảnh Việt hoàn toàn có thể tạo nên những thước phim để đời.
