Sự thành công của những nghệ sĩ như DTAP cho thấy văn hóa truyền thống có thể là nguồn năng lượng để âm nhạc Việt vươn xa, ngay cả trong kỷ nguyên AI.
Tại Diễn đàn hướng nghiệp trong khuôn khổ Giải thưởng Quảng cáo Sáng tạo Việt Nam – Vạn Xuân Awards 2025, nhóm nhạc DTAP đã có phần trao đổi với khoảng 1.500 người là chuyên gia, doanh nhân, sinh viên từ nhiều trường đại học. Những chia sẻ của ba thành viên Thịnh Kainz, Kata Trần và Tùng Cedrus không chỉ hé mở hành trình âm nhạc của họ, mà còn đặt ra thông điệp rộng hơn về vai trò của văn hóa dân tộc trong sáng tạo nghệ thuật thời hội nhập.
Nhóm nhạc DTAP là những chàng trai xuất thân từ giảng đường kinh tế nhưng chọn văn hóa dân tộc làm “chất liệu” sáng tạo. Từ Để Mị nói cho mà nghe (2019) đến See tình (2022), rồi Ếch ngoài đáy giếng (2025), DTAP cho thấy sức mạnh của việc đặt văn hóa vào trung tâm sáng tác.
Khi văn hóa trở thành “vũ khí mềm”
Ca khúc Để Mị nói cho mà nghe đánh dấu bước ngoặt của DTAP khi lần đầu tiên hình tượng văn học dân tộc bước vào nhạc trẻ bằng hơi thở hiện đại. Không chỉ khơi lại ký ức về nhân vật Mị trong truyện Vợ chồng A Phủ của nhà văn Tô Hoài, tác phẩm còn mở đường cho tư duy sáng tạo dựa trên nền tảng văn hóa. Tiếp đó, See tình bùng nổ toàn cầu, chứng minh rằng giai điệu ngũ cung và âm hưởng Tây Bắc có thể chinh phục khán giả quốc tế, bất chấp rào cản ngôn ngữ. Gần đây, Ếch ngoài đáy giếng tiếp tục phát huy thế mạnh dân gian, nhưng với cách phối khí hiện đại, đưa một hình tượng ca dao quen thuộc trở thành chất liệu pop thịnh hành. Con đường của DTAP chính là sự tiếp biến, giữ gìn bản sắc nhưng đồng thời làm mới để bước ra thế giới.
Âm nhạc toàn cầu mỗi ngày chứng kiến hàng nghìn sản phẩm mới. Nếu chỉ chạy theo xu hướng quốc tế, nghệ sĩ Việt khó có thể tạo dấu ấn. Nhưng bằng việc khai thác kho tàng văn hóa phong phú từ dân ca, văn học, ca dao tục ngữ, DTAP đã tìm thấy lợi thế cạnh tranh độc đáo.
AI và sáng tạo: hỗ trợ chứ không thay thế
| Câu chuyện từ DTAP cho thấy văn hóa dân tộc chính là chỗ dựa để sáng tạo Việt hội nhập. Khi được chuyển hóa bằng ngôn ngữ nghệ thuật hiện đại, bản sắc trở thành “tấm hộ chiếu” đưa nghệ sĩ vươn ra ngoài biên giới. |
Thịnh Kainz, Kata Trần và Tùng Cedrus cũng chia sẻ nỗi băn khoăn trước sự phát triển mạnh mẽ AI với tốc độ xử lý nhanh, khả năng lưu trữ khổng lồ khiến người làm sáng tạo đôi khi thấy chênh vênh. Nhưng họ cũng nhấn mạnh: “AI có thể lưu trữ vô hạn, xuất dữ liệu như một DJ, nhưng AI sẽ không bao giờ có được cái gọi là ‘giác quan thứ sáu’. Với chúng tôi, văn hóa chính là trái tim và là công cụ lớn nhất giúp làm nghề sáng tạo”. Thành viên khác bổ sung: “Kho tàng văn hóa Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng. Càng tìm hiểu, chúng tôi càng yêu và càng muốn đưa bản sắc ấy vào trong âm nhạc”.
Chính sự thấu cảm này giúp DTAP giữ được bản lĩnh sáng tạo trước những biến động công nghệ. Âm nhạc của họ vừa cởi mở với AI, vừa bám rễ vào truyền thống. Trong kỷ nguyên số, sự cộng hưởng ấy càng trở nên cần thiết: AI có thể gợi ý giai điệu, phân tích xu hướng, nhưng trái tim văn hóa mới là yếu tố làm nên khác biệt.
Câu chuyện của DTAP không chỉ là thành công của một nhóm nhạc. Đó còn là thông điệp cho ngành công nghiệp sáng tạo Việt Nam: hội nhập toàn cầu không đồng nghĩa với hòa tan, mà là khẳng định mình bằng bản sắc. Trong điện ảnh, thời trang, thiết kế hay nghệ thuật số, bài học “dựa vào văn hóa dân tộc để sáng tạo” vẫn nguyên giá trị. Sự phát triển của AI hay công nghệ chỉ thực sự bền vững khi có điểm tựa là văn hóa dân tộc. Văn hóa dân tộc không chỉ là di sản kế thừa từ cha ông, mà còn là động lực của hiện tại và tấm hộ chiếu của tương lai. Trong thế giới phẳng, khi hàng triệu sản phẩm âm nhạc cùng ra đời mỗi ngày, văn hóa là chìa khóa giúp sáng tạo Việt chạm đến trái tim toàn cầu.
