Âm nhạc của Duy Lễ là những dòng cảm xúc mộc mạc, lặng lẽ mà sâu thẳm. Không ồn ào chạy theo xu hướng, anh viết bằng sự chân thành của một người từng đi qua nhiều tổn thương. Giữa tiểu bang Georgia (Mỹ), người nhạc sĩ sinh năm 1971 vẫn kiên trì nuôi dưỡng niềm đam mê, gửi gắm tâm tư vào từng ca từ như một cách trò chuyện với chính mình sau những thăng trầm của cuộc sống.
Sinh ra trong một gia đình yêu văn học nghệ thuật, Nguyễn Minh Thy Lễ tức nhạc sĩ Duy Lễ kể rằng dù không ai theo đuổi nghệ thuật chuyên nghiệp, nhưng trong ngôi nhà nhỏ thuở ấu thơ của anh, luôn vang lên âm hưởng của thơ ca và chữ nghĩa.
“Ba tôi từng đoạt giải nhất cuộc thi thơ năm 1968, mẹ thì thích làm thơ, viết văn. Tôi lớn lên giữa văn chương nên sớm có cảm xúc đặc biệt với ngôn từ. Hồi nhỏ, mỗi khi nghe mẹ đọc thơ, tôi cứ thấy trong lòng mình rung động lạ lắm, có lẽ hạt giống cảm xúc nghệ thuật đã nảy mầm từ đó.”
Từ năm 15 tuổi, Duy Lễ bắt đầu tập làm thơ, rồi đến lớp 12 đã nghêu ngao hát những giai điệu đầu tiên của riêng mình, dù khi ấy, anh chỉ xem đó là một trò chơi tinh thần của tuổi mới lớn. Sau khi tốt nghiệp Khoa Ngữ Văn & Báo Chí (niên khóa 1992–1996), niềm yêu thích sáng tác ngày một lớn dần, để rồi ca khúc đầu tay “Đêm Cô Đơn” ra đời năm 1998, đánh dấu bước khởi đầu cho hành trình âm nhạc trải dài gần ba thập kỷ.
Những bản tình ca của Duy Lễ thường man mác buồn, bởi đằng sau đó là một cuộc đời nhiều mất mát và suy tư. Anh chia sẻ:
“Tôi sinh ra thời chiến, lớn lên khi gia đình ly tán. Từ nhỏ đã rất nhạy cảm nên dễ bị tổn thương. Năm lớp 6, tôi theo mẹ vào Đồng Nai, không hòa nhập được, cảm thấy mình lạc lõng. Rồi mối tình đầu kéo dài sáu năm tan vỡ, để lại trong tôi vết thương sâu. Tôi viết nhạc như một liều thuốc chữa lành cho chính mình, mỗi giai điệu là một lát cắt của tâm hồn được khâu lại bằng âm thanh.”
Không chỉ viết về chính mình, Duy Lễ còn tìm thấy cảm hứng từ những điều nhỏ bé quanh đời sống.
“Nhiều bài tôi viết sau khi xem phim, đọc phóng sự hay nghe chuyện tình của người khác. Có lẽ số phận phân cho tôi vai ‘bi’, nên tôi dễ đồng cảm với nỗi buồn hơn là niềm vui,” anh nói, nụ cười pha chút tự trào. “Nhạc của tôi không cố để buồn, mà chỉ trung thực với cảm xúc. Mỗi người đều có nỗi buồn riêng, tôi chỉ đơn giản là viết giúp họ một khúc nhạc để lắng nghe chính mình.”
Trong chuỗi ca khúc viết về mẹ, “Nghĩ Về Mẹ” là tác phẩm đặc biệt, gói ghém tình yêu và lòng biết ơn sâu sắc.
“Tôi xa mẹ từ năm 18 tuổi. Khi làm cha, tôi mới hiểu phần nào công lao của mẹ. Bà vừa làm mẹ, vừa làm cha khi tôi mới bốn tuổi, nên tôi viết: ‘Nghĩ về mẹ, con lại nghĩ về biển lớn, về núi cao…’ đó là những gì chân thật nhất. Mẹ vĩ đại không vì làm điều phi thường, mà vì suốt đời chỉ sống cho con.”
Rồi anh bật cười, nhớ lại chuyện vui trong nghề:
“Có người hỏi tôi có gia đình chưa mà toàn viết nhạc thất tình? Bà xã chỉ cười, vì biết cảm xúc ấy tôi gửi hết vào nhạc rồi. Có đêm, tôi bật dậy giữa khuya, ngồi lặng trong phòng khách viết nốt giai điệu còn dang dở, vợ tôi nhìn thấy chỉ khẽ lắc đầu vì hiểu rằng tôi đang ‘thất tình’ cùng… ca khúc mới.”
Sau gần ba mươi năm sáng tác, Duy Lễ không mưu cầu danh tiếng hay hào quang. Anh bảo:
“Điều tôi mong nhất là những người từng nghe nhạc của tôi tìm thấy chính họ trong đó một chút đồng cảm, một chút sẻ chia. Nếu điều đó xảy ra, nghĩa là tôi đã không viết nhạc vô ích.”
Trò chuyện với Duy Lễ, người ta thấy một tâm hồn nhiều trải nghiệm nhưng vẫn trong trẻo, chân thành và ấm áp. Anh không cố kể chuyện đời bằng âm nhạc anh chỉ hát lên điều đời đã gửi cho anh.
Cảm ơn nhạc sĩ Duy Lễ đã chia sẻ những câu chuyện chân thành và đầy cảm xúc. Chúc anh thật nhiều sức khỏe, bình an và luôn giữ trọn đam mê để tiếp tục mang đến cho khán giả những giai điệu chạm đến trái tim.
Hà My
