Bộ phim Sài Gòn trong cơn mưa ra mắt khiến câu chuyện về phim độc lập Việt được nhắc đến nhiều hơn. Đạo diễn Phạm Thanh Hải nhận định, hiện nay, chỉ cần những bộ phim độc lập có chất lượng thì chắc chắn sẽ được nhà phát hành và khán giả chú ý tới.
Phim độc lập là gì?
Phim độc lập hay còn được gọi là phim indie, với indie là viết tắt của từ independent (độc lập). Nói một cách dễ hiểu, phim độc lập là phim được sản xuất mà không vướng phải bất kỳ ràng buộc nào. Những ràng buộc ở đây bao gồm ràng buộc về mặt doanh thu, tiếng vang, những tên tuổi phòng vé… Một phim chỉ được gọi là độc lập khi nó không bị ảnh hưởng bởi sức ép đồng tiền hoặc những yêu cầu nhà đầu tư.
Khái niệm phim độc lập ra đời vào đầu thập niên 1980 tại kinh đô điện ảnh Hollywood, khi xuất hiện một lớp nghệ sĩ trẻ chưa hề có tên tuổi phải bươn chải, tự tìm kinh phí để thực hiện những bộ phim của mình. Những tác phẩm điện ảnh không nằm trong tầm kiểm soát hay chi phối của các hãng phim lớn ấy lập tức tạo nên một làn sóng mới mẻ, trẻ trung và hấp dẫn. Với những người yêu điện ảnh, phim độc lập có sức hút đặc biệt, bởi nó có cái gì đó ngang tàng, dũng cảm và đầy sáng tạo.
Một số phim độc lập nổi tiếng của Việt Nam là Trăng nơi đáy giếng, Người vợ ba, Vị, Đi tìm Phong, Cha cõng con, Thành phố ngủ gật, Culi không bao giờ khóc, Ròm, Sài Gòn trong cơn mưa…
Thành công ở quốc tế nhưng phim độc lập Việt từng rất chật vật khi về Việt Nam
Năm 2017, bộ phim Cha cõng con của đạo diễn Lương Đình Dũng góp mặt tại nhiều Liên hoan phim (LHP) quốc tế với không ít các giải thưởng, nhưng khi trở về Việt Nam, phim không hề dễ dàng để ra rạp. “Có lúc tôi đã nghĩ mình ở bước đường cùng, 70% là phim không có cửa ra rạp”, đạo diễn Lương Đình Dũng chia sẻ. Sau khi thương thuyết với từng nhà phát hành, cuối cùng, may mắn là một nhà phát hành đã đồng ý. Bộ phim gây bất ngờ khi trụ rạp suốt hơn 1 tháng sau đó.
So với Cha cõng con, tác phẩm Cha và con và… của đạo diễn Phan Đăng Di lại càng kém may mắn hơn. Cha và con và… trở thành phim đầu tiên của một đạo diễn Việt nhận đề cử giải thưởng Gấu vàng tại LHP quốc tế Berlin danh giá, được nhà phát hành phim nghệ thuật hàng đầu của Pháp là Memento Films mua bản quyền và là bộ phim Việt đầu tiên được phát hành thương mại rộng rãi tại Pháp, với khoảng 400 rạp ở 30 thành phố, trụ rạp suốt 3 tháng. Phim cũng được phát hành thương mại ở Ba Lan, Đài Loan… Tuy nhiên, đến giờ, Cha và con và… vẫn chưa được công chiếu rộng rãi chính thức tại Việt Nam mà mới chỉ được ra mắt trong khuôn khổ của một vài sự kiện.
Gần đây nhất là phim Ròm của đạo diễn Trần Thanh Huy. Đây là bộ phim đầu tiên của Việt Nam thắng giải cao nhất tại LHP Busan. Tuy nhiên, sau khi nhận giải thưởng (năm 2019), trở về Việt Nam, Ròm bị cấm chiếu, buộc tiêu hủy bản phim dự thi vì chưa được Cục Điện ảnh duyệt và cho phép tranh giải. Sau đó, bộ phim phải chỉnh sửa để được cấp phép vào tháng 4/2020.
Có thể thấy, dù thành công ở nước ngoài nhưng phim độc lập Việt khi trở về nước nhà thường gặp rất nhiều khó khăn mới được ra rạp. Lý do chính là vì phim độc lập phải cạnh tranh gay gắt với dòng phim thương mại, và ở Việt Nam hiện nay chưa có một rạp chiếu chính thức nào cho dòng phim độc lập, phim tác giả.
Nhưng giờ đây, đã có những tín hiệu đáng mừng cho phim độc lập Việt
Mới đây, bộ phim độc lập Trái tim quái vật của đạo diễn Tạ Nguyên Hiệp được CJ CGV ấn định ngày chiếu rạp vào 16/10 khiến giới điện ảnh khấp khởi vui mừng vì phim đã phải trải qua một hành trình quá khó khăn để hoàn thành và được công chiếu.
Trước đó, phim Ròm có số phiếu cao nhất Bảng thăm dò bộ phim nào sẽ khiến bạn chờ ra rạp xem sắp tới của trang Box Office Vietnam, bỏ xa bộ phim đứng thứ 2 là Tiệc trăng máu quy tụ dàn sao đình đám do Nguyễn Quang Dũng đạo diễn. Ngoài mong đợi, chỉ sau 3 ngày công chiếu, Ròm đã bội thu phòng vé với số tiền thu về xấp xỉ 30 tỷ đồng.
Như vậy, thị trường điện ảnh Việt đang có những tín hiệu khả quan cho dòng phim độc lập. Hiện nay, các đơn vị phát hành đã bắt đầu quan tâm hơn đến những nhà làm phim trẻ có năng lực. Các nhà làm phim vẫn đang tìm kiếm những dự án chất lượng để “chọn mặt gửi vàng”. Họ luôn mở cửa nhưng với tâm thế thận trọng. Do đó, nếu có kịch bản chất lượng, đạo diễn có tiềm năng, các dự án phim độc lập sẽ được đón nhận.
Chia sẻ về cơ hội của dòng phim độc lập, diễn viên Hồng Ánh cho biết: “Thị trường điện ảnh muốn phát triển cần sự đa dạng của nhiều dòng phim, thể loại phim khác nhau. Ăn mãi một món dù ngon đến mấy lâu lâu cũng nên đổi vị. Bởi điện ảnh ngoài việc phục vụ như cầu giải trí của số đông thì còn nói lên tiếng nói của thời cuộc, thể hiện những sáng tạo mang tính tiên phong, thể nghiệm, chiêm nghiệm; và dòng phim độc lập đáp ứng được điều đó”.
Với những tín hiệu đáng mừng này, những người yêu điện ảnh nước nhà hoàn toàn có cơ sở để tin rằng con đường cho phim độc lập Việt sẽ dễ đi và rộng mở hơn trong tương lai.
L.H/Theo TTV24
