Ồn ào giữa Lê Thanh Sơn và Kaity Nguyễn là kết quả của việc thiếu chuyên nghiệp trong khâu đảm bảo quyền lợi cho nhà sản xuất, đạo diễn và diễn viên. Tại Hollywood, mọi thứ đều quy về hợp đồng, tránh xảy ra sai sót trong quá trình sản xuất dự án liên quan nhiều bên.
Gần đây, vụ đạo diễn Lê Thanh Sơn “sốc vì Kaity Nguyễn đột ngột hủy vai” tạo tranh luận trong giới làm phim và khán giả.
Đạo diễn Em chưa 18 nói Kaity Nguyễn rút khỏi dự án Móng vuốt hơn một năm trước, lúc phim chuẩn bị khởi quay. Kaity Nguyễn trước đó được ê-kíp giới thiệu là diễn viên chính trong showcase hồi tháng 6/2022.
Lê Thanh Sơn nói anh mời Kaity Nguyễn tham gia vì cái tình, chỉ thỏa thuận miệng do “quan hệ thân thiết trong nghề”. Sau cùng, Kaity Nguyễn bỏ vai vì “nhận thấy độ khó của câu chuyện và quá trình quay chông gai”, theo lời của đạo diễn.
Đạo diễn còn nói thêm rằng sự việc Kaity Nguyễn hủy vai khiến nhiều nhà đầu tư quyết định ngừng hợp tác.
“Ban đầu tôi tìm Kaity vì cần tên tuổi của cô ấy. Chúng tôi chỉ có những thỏa thuận ngầm từ sau Em chưa 18, tôi nghĩ cái đó còn ghê gớm hơn hợp đồng có chữ ký. Tôi từng rất giận nhưng giờ phải cảm ơn vì bạn đã từ chối”, Lê Thanh Sơn nói thêm.
Hiện, vụ việc tạo nhiều tranh luận trên mạng xã hội. Vấn đề được khán giả quan tâm là “Kaity Nguyễn chưa chắc sai” vì mọi thứ dựa trên thỏa thuận, không ký hợp đồng.
Đó là lý do tại những nền điện ảnh lớn, tiêu biểu là Hollywood, hợp đồng luôn là thứ được nhà sản xuất, giới đầu tư và diễn viên ưu tiên hàng đầu.
 |
| Đạo diễn Lê Thanh Sơn nói anh và Kaity Nguyễn chỉ thỏa thuận miệng cho dự án Móng vuốt, sau đó sốc vì diễn viên chính rút khỏi bộ phim. |
Mọi thứ đều quy về hợp đồng diễn xuất
TheoBackstage, hợp đồng trong giới làm phim là thỏa thuận giữa các bên, có hiệu lực thi hành theo pháp luật nếu thỏa thuận đó bị vi phạm. Các diễn viên muốn ký hợp đồng để tự ràng buộc mình với đoàn phim (ví dụ số giờ ghi hình mỗi ngày), hoặc ràng buộc với phía nhà sản xuất (được trả bao nhiêu, quyền lợi là gì).
Bất kỳ dự án nào trước khi tham gia, công bố chính thức đều phải có hợp đồng, từ buổi diễn ở nhà hát nhỏ, vở kịch Broadway cho đến series truyền hình, bộ phim điện ảnh.
Tại Hollywood, có một số loại hợp đồng khác nhau cho diễn viên, đặc biệt nếu diễn viên là thành viên của Hiệp hội diễn viên Equity (AEA) hoặc thành viên của nghiệp đoàn SAG-AFTRA.
Theo luật sư giải trí John J. Tormey III, hợp đồng là loại “quyền lực” cho cả nhà sản xuất và diễn viên. Với diễn viên thuộc AEA và SAG-AFTRA, hợp đồng cá nhân được hiệp hội đàm phán có lợi nhất cho nghệ sĩ, một mạng lưới gần như an toàn.
Với diễn viên tự do, việc đảm bảo lợi ích gặp nhiều rủi ro hơn. Đó là lý do điều quan trọng trong mọi trường hợp là rõ ràng về thỏa thuận về điều diễn viên muốn ký kết trước khi nhận lời đóng phim.
Áp với trường hợp của Kaity Nguyễn và đạo diễn Lê Thanh Sơn, do chưa chuyên nghiệp trong khâu ký hợp đồng, mọi thứ dừng lại ở việc “thỏa thuận miệng”, đôi bên đều bị thiệt hại, cả về danh tiếng lẫn tiền bạc.
  |
| Kaity Nguyễn nổi tiếng nhờ bộ phim Em chưa 18 của đạo diễn Lê Thanh Sơn. |
Điều khoản phổ biến trong hợp đồng diễn viên
Trước khi đồng ý nhận lời cho bất kỳ vai diễn nào, hay được nhà sản xuất công khai thông tin, sử dụng hình ảnh, điều cần thiết trước nhất là phải thông qua hợp đồng được hai bên chấp nhận.
Theo luật sư Tormey, một số điều khoản thường được đưa vào hợp đồng bao gồm:
Tuyên bố và sự bảo đảm: Điều này nghĩa là diễn viên đồng ý với việc công ty được quyền tuyên bố thông tin, hình ảnh của họ gắn với dự án. Nó ảnh hưởng đến việc kêu gọi tài trợ, nhà đầu tư đến với dự án.
“Có nhiều người đồng ý một cách mù quáng, khiến hình ảnh của họ bị sử dụng tràn lan, gắn với nhiều quảng cáo khác nhau”, Tormey nói.
Do gắn với sự thành bại, kêu gọi hợp đồng, nhiều diễn viên cân nhắc kỹ điều khoản trước khi đặt bút ký. Đó cũng là lý do nhà sản xuất chỉ công bố diễn viên xuất hiện trong phim khi hai bên đã ràng buộc về pháp lý, tránh sự cố không đáng có.
Tính độc quyền: Điều khoản này đồng nghĩa với việc diễn viên không tham gia dự án khác trong thời gian ghi hình, quảng bá bộ phim.
Thời hạn và thảo thuận: Hiệu lực của bản hợp đồng bao gồm sử dụng hình ảnh, PR phim với công ty sản xuất.
Thanh toán: Diễn viên chọn nhận cát-xê trước hay chỉ nhận một phần, sau đó lấy thêm % doanh thu phòng vé (điều khoản này thường chỉ áp dụng cho ngôi sao phòng vé như Tom Cruise).
Trong bài phỏng vấn trên Backstage, luật sư John J. Tormey III khuyên diễn viên đừng vì tình cảm, sự quen biết trong nghề và đồng ý trước, dùng thỏa thuận miệng để nhà sản xuất sử dụng thông tin, hình ảnh.
Ngay cả khi nhận hợp đồng trước khi tham gia diễn xuất, diễn viên không nên ký hợp đồng ngay lập tức, cần phải tham khảo ý kiến các bên.
“Không ai ép bạn phải ký hợp đồng ngay tại chỗ. Cũng không ai có quyền ép bạn đồng ý chỉ vì mối quan hệ. Điều quan trọng là phải đọc thật kỹ điều khoản, yêu cầu kịch bản, tiến độ hoàn thành… nếu cần thiết. Nếu có người cho ý kiến rằng tác phẩm chưa ổn, bạn cần phải dành thời gian cho điều đó, cân nhắc nhiều lần”, luật sư cho lời khuyên.
Trong khi đó, luật sư Susan Chana Lask cho rằng nếu cảm thấy bị áp lực buộc nhận vai hoặc yêu cầu ký hợp đồng ngay, nếu không bị mất vai, diễn viên đừng nên nhượng bộ.
“Nếu công ty không có đủ thời gian cho bạn xem xét, nghĩa là họ không xem trọng bạn. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc dù đóng phim trong thời gian tới, diễn viên cũng khó nhận được sự tôn trọng đáng có”, luật sư nêu quan điểm.
Sau cùng, các luật sư đồng ý rằng khi đàm phán với nhà sản xuất, diễn viên đừng bao giờ quên rằng chính họ là chủ thể và phải ý thức việc quan tâm đến lợi ích tốt nhất cho bản thân.
“Điều quan trọng là phải nghiên cứu, chú ý, đảm bảo rằng bạn hiểu mọi thứ diễn ra xung quanh mình là gì, không ngại đặt những câu hỏi khó, đặc biệt là có nên vì quan hệ nhận vai hay là cam kết đó gây bất lợi về danh tiếng, kiện tụng sau này hay không”, luật sư bày tỏ quan điểm trên Backstage.
