Ngày 14/8, tại Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ kịch Thành phố Hồ Chí Minh (HBSO) sẽ diễn ra chương trình hòa nhạc cổ điển Pháp, trong đó có hai tác phẩm của Saint-Saens.
Nhạc trưởng tài năng Lê Phi Phi chỉ huy Đêm nhạc cổ điển Pháp
Chương trình hòa nhạc nhằm kỷ niệm 100 năm ngày mất của Nhà soạn nhạc người Pháp Camille Saint-Saens vào năm trước, năm 2021. Saint-Saens có mối quan hệ đặc biệt với Việt Nam. Ông đến thăm Việt Nam vào năm 1895 và ở lại ba tháng tại Côn Đảo, nơi mà ông coi là thiên đường. Tại đây, ông đã viết nửa sau của vở nhạc kịch chưa hoàn chỉnh, Fredegonde. Vở nhạc kịch này đã được HBSO biểu diễn vào năm 2017, dưới sự chỉ huy của chỉ huy người Pháp Patrick Souillot. Đây là lần thứ hai Fredegonde được dàn dựng, và cũng là lần đầu tiên kể từ sau khi công diễn ra mắt.
Saint-Saens được coi là một nhà soạn nhạc lớn vào thời của ông, mặc dù ông giữ chủ nghĩa truyền thống trong khi làn sóng chủ nghĩa hiện đại đang nổi lên bởi Debussy và Ravel. Ông đã sáng tác các bản giao hưởng, concerto và nhạc kịch, trong đó Samson và Delilah (1877) là vở nổi tiếng nhất. Vở nhạc kịch này là tiết mục đầu tiên được biểu diễn khi Nhà hát Thành phố khai trương cách đây 122 năm.
2 nghệ sĩ độc tấu piano Nguyễn Thùy Yên và Phạm Nguyễn Anh Vũ
Trong chương trình lần này, tác phẩm mở đầu sẽ là Tổ khúc số 1 L’Arlesienne của nhà soạn nhạc người Pháp lừng danh Georges Bizet. Bizet đã viết phần nhạc cho vở kịch sân khấu L’Arlesienne của Daudet (cô gái đến từ Arles – một thị trấn ở Pháp) và sau đó ông viết tổ khúc dàn nhạc cho phần âm nhạc này. Một tổ khúc khác được viết bởi những người khác sau khi Bizet qua đời.
Tổ khúc bao gồm 22 mục với một số đoạn cực kì ngắn. Trong buổi công diễn, Bizet đã tự mình chơi harmonium ở hậu trường.
Tiếp theo là Carnival of Animals của Saint-Saens, có lẽ đâu cũng là tác phẩm nổi tiếng nhất của ông. Nó được viết cho dàn nhạc thính phòng và hai đàn piano, với 14 chương. Tác phẩm này cũng thường được biểu diễn trong một phiên bản dành cho toàn bộ dàn nhạc.
Tuy nhiên, Saint-Saens đã không có ý định công bố tác phẩm này trong khi ông còn sống. Lần ra mắt đầu tiên của nó là vào năm 1922, một năm sau khi ông qua đời, và được đã được nhiều người đón nhận.
Chương nổi tiếng nhất của tác phẩm này có đoạn cello độc tấu và được gọi là “Thiên nga”. Trong tác phẩm này, mỗi chương tượng trưng cho một loài động vật khác nhau, chẳng hạn như rùa, voi, chuột túi và chim cu gáy.
Tại Thành phố Hồ Chí Minh, các nghệ sĩ độc tấu piano tham gia trong tác phẩm này sẽ là hai nghệ sĩ Nguyễn Thùy Yên và Phạm Nguyễn Anh Vũ.
Sau giải lao, buổi diễn sẽ tiếp tục với thêm ba sáng tác: Pavane giọng Fa thăng thứ của Fauré; Dance Macabre của Saint-Saens và Boléro của Ravel.
Tác phẩm ngắn của Fauré – chỉ kéo dài tám phút – rất được yêu thích. Pavane là một điệu múa cung đình trang nghiêm của Tây Ban Nha. Fauré đã được thuyết phục để viết các phiên bản cho hợp xướng và đoàn múa. Ngoài ra, Debussy và Ravel cũng có những bản pavane.
Dance Macabre của Saint-Saen là một khúc “vũ điệu của thần chết” được sáng tác để chơi tại Halloween. Tác phẩm được mở đầu với đàn harp thể hiện 12 giờ và kết thúc bằng tiếng gà gáy thể hiện bởi oboe, tượng trưng cho bình minh. Nhạc cụ xylophone được dùng để tượng trưng cho tiếng va chạm lọc cọc của bộ xương.
Cuối cùng là bản nhạc nổi tiếng của Maurice Ravel, tác phẩm Boléro.
Boléro là một điệu nhảy khác của Tây Ban Nha. Ravel đã nghĩ sẽ ra sao nếu giai điệu này được lặp đi lặp lại liên tục sau khi anh gõ nó bằng một ngón tay trên đàn piano cho một người bạn. Ban đầu là một bản nhạc dành cho tác phẩm múa ballet; ngày nay nó thường được biểu diễn thường xuyên như một tác phẩm âm nhạc độc lập cho dàn nhạc.
Tác phẩm đã thành công vang dội ngay từ lần công diễn đầu tiên. Toscanini đã chỉ huy buổi công diễn tại Mỹ vào năm 1929 trong những tràng pháo tay nồng nhiệt.
Đêm nhạc cổ điển Pháp đánh dấu sự trở lại của nhạc trưởng tài năng Lê Phi Phi, người đã có những chương trình hòa nhạc chất lượng rất cao với HBSO. Đặc biệt, nhạc trưởng Lê Phi Phi chính là người dàn dựng những chuỗi chương trình mới mẻ được yêu thích nhất của HBSO hiện nay như: Nhạc Phim, Rock Symphony. Sau khi tốt nghiệp Nhạc viện Tchaikovsky ở Moscow, anh trở thành chỉ huy thường trực của Dàn nhạc giao hưởng Macedonian, đồng thời chỉ huy khắp Châu Âu cũng như ở quê nhà Việt Nam.
Buổi diễn bắt đầu lúc 20h.
Giá vé cho chương trình là 400.000, 550.000, 650.000, và 750.000, với giá 80.000 cho SV-HS.
Gia Anh (theo TTV)
